Marsaxlokk

Marsaxlokk to zarówno nazwa położonej w południowo-wschodniej części Malty zatoki, jaki i znajdującej się nad jej brzegami miejscowości. Najbardziej chyba znanej z odbywającego się tu w niedzielę targu i pobliskiego kąpieliska zwanego Basenem św. Piotra (St Peter’s Pool).

Skąd taka nazwa?

Nazwa Marsaxlokk to połączenie dwóch słów - pochodzącego z arabskiego słowa marsa oznaczającego port oraz maltańskiego xlokk czyli południowy-wschód. Można więc ją przetłumaczyć jako południowo-wschodni port.

Od neolitu do czasów rzymskich

Wioska Marsaxlokk zaczęła tak naprawde powstawać dopiero około połowy XIX wieku. Wcześniej większość rybaków wypływających z zatoki Marsaxlokk, pochodziła z miejscowości Żejtun i za każdym razem dojeżdżali by wypływać z zatoki na połów.

Pobliskie tereny te były jednak zasiedlone już prawdopodobnie w kilka tysiecy lat temu. Na pobliskim wzgórzu Tas-Silġ znajduje się stanowisko archeologiczne, na którym odnaleziono fragmenty świątyni neolitycznej z trzeciego tysiąclecia p.n.e. i późniejsze pozostałości z epoki brązu. A także pozostałości z czasów Fenicjan czy Rzymian np. fragmenty stojącej tu niegdyś świątyni poświęconej bogini Junonie.

Fortyfikacje

W średniowieczu i w czasach gdy wyspami rządził Zakon Maltański tereny te nie były szczególnie bezpieczne. Oddalone zarówno od Mdiny jak i od Birgu były narażony na regularne najazdy piratów berberyjskich. Tutaj także zeszły na ląd wojska Imperium Osmańskiego podczas Wielkiego oblężenia Malty.

Kawalerowie Maltańscy zaczęli fortyfikować okoliczne tereny w latach 1610-1611 została wybudowana Wieża św. Lucjana. W późniejszych latach doszły kolejne budowle obronne wznoszone przez zakon: Vendôme (1715), Bateria Wilġa (1716) czy Xrobb l-Għaġin Tower (1659). Mimo tych umocnień w zatoce tej w 1978 roku wylądowały wojska francuskie dowodzone przez Napoleona.

Po wyparciu Francuzów umacnianie wybrzeża zatoki kontynuowali Brytyjczycy umacniając Wieżę św. Lucjana i przekształcając ją w fort artyleryjski, a także budując kolejne fortyfikacje: Fort Tas-Silġ (1883), Baterię św. Pawła (1886), Fort Delimara (1888) i Bateria Wolseley (1899).

Półwysep Delimara

Od wschodu zatokę Marsaxlokk otacza półwysep Delimara, na którego końcu wznosi się jedna z latarni morskich wzniesionych na wyspach przez Brytyjczyków. Zbudowana została w 1855 roku i służyła do 1985. Na początku XXi wieku została oddana organizacji pozarządową Din l-Art Ħelwa, która odrestaurowała budynek. A gdyby ktoś chciał poczuć się trochę jak latarnik to można w niej przenocować.

Półwysep Delimara to nie tylko fortyfikacje i latarnia morska, ten fragment wybrzeża wyspy usiany jest licznymi wąskimi zatoczkami noszącymi w języku maltańskim nazwę kalanka. Dwie najbardziej znane to Kalanka it-Tawwalija (często nazywana po prostu il-Kalanka) i Kalanka tal-Qali (St Peter’s Pool). Ta ostatnia to jedno z najbardziej znanych i popularnych kąpielisk w tej części wyspy. Dodatkowo znane dzięki Carmelo Abeli, którego często można tu spotkać w lato skaczącego do wody wraz ze swoim psem Tiną.

Port i targ

Marsaxlokk to także największy na wyspie wciąż wykorzystywany port rybacki. Na wodzie zatoki unoszą się dziesiątki tradycyjnych maltańskich łodzi rybackich. Kolorowych luzzu, kajjik czy starszych i coraz rzadziej spotykanych ferilli. Wszystkie te typy są dość podobne, i podobnie pomalowane na żywe kolory, żółty, zielony i niebieski. A dzioby ich często ozdobione są oczami ozyrysa, mającymi chronić rybaków w czasie połowów.

Na nabrzeżu, niedaleko kościoła codziennie rano trafić można na rzędy straganów, na których kupić możemy wszelkie pamiątki czy przeróżne maltańskie specjały. A jeśli będziemy tu w niedzielę to stoiska utworzą kilkuset metrowy targ, którego najbardziej znana częścią są stoiska ze świeżymi rybami i owocami morza, złowionymi rano przez tutejszych rybaków.