Festy, czyli odpusty z okazji święta patrona parafii, są jednymi z najhuczniej obchodzonymi uroczystości w maltańskich miastach i wioskach. W większości parafii obchodzone są w niedzielę po dacie święta patrona, choć niektóre jak Wniebowzięcie NMP ściśle w dzień święta.
Jak wygląda festa
Przygotowania do odpustu zaczynają się przynajmniej tydzień wcześniej, dekorowany jest kościół, ulice i domy a także przygotowywane są fajerwerki na specjalny pokaz. Kiedy nadejdzie świąteczny weekend na ulicach pokazują się kramy z zabawkami i słodyczami oraz rozpoczynają się przemarsze orkiestr, często obsypywane z okien domów drobno pociętymi kawałkami papieru. W niedzielę po południu wyrusza z kościoła procesja obnosząca figurę patrona głównymi ulicami miejscowości. Zaś po zapadnięciu zmroku odbywają się pokazy sztucznych ogni, zarówno tych wystrzeliwanych w powietrze, których kanonada potrafi trwać kilka czy nawet kilkanaście minut, jak i te umieszczone na specjalnych instalacjach.
Lista dziedzictwa UNESCO
W grudniu 2023 roku maltańskie festy zostały wpisane na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO jako “Maltańska wiejska fiesta, doroczne święto społeczności lokalnej”.
Kalendarz fest
Większość odpustów ma miejsce w okresie od czerwca do września. Co roku na stronach Archidiecezji Malty publikowany jest kalendarz fest na Malcie i Gozo.
Wybierając się na festę należy pamiętać, że w głównym dniu obchodów część dróg będzie zamknięta dla ruchu kołowego. Mogą być więc problemy z zaparkowaniem samochodu w pobliżu miejsca głównych wydarzeń, a autobusy mogą jeździć chwilowo zmienioną trasą.
Lista odpustów, uporządkowana alfabetycznie według nazwy miejscowości z przybliżonymi datami ich obchodów:
Malta
| Miejscowość | Patron (wezwanie) | Data odpustu |
|---|---|---|
| Attard | Wniebowzęcie NMP | 15 sierpnia |
| Balluta | NMP z Góry Karmel | Ostatnia niedziela lipca |
| Balzan | Zwiastowanie NMP | Druga niedziela lipca |
| Birgu (Vittoriosa) | św. Wawrzyniec | 10 sierpnia lub niedziela po |
| Birkirkara | św. Józef robotnik | Pierwsza niedziela lipca |
| Birkirkara | św. Helena | 18 sierpnia lub pierwsza niedziela po |
| Birżebbuġia | św. Piotr w kajdanach | Pierwsza niedziela sierpnia |
| Bormla (Cospicua) | Niepokalane poczęcie NMP | 8 grudnia |
| Burmarrad | Matki Boskiej Przeczystej | Niedziela przed 29 czerwca |
| Dingli | NMP | 20 sierpnia lub pierwsza niedziela po |
| Fgura | NMP z Góry Karmel | Druga niedziela lipca |
| Fleur de Lys | NMP z Góry Karmel | Pierwsza niedziela lipca |
| Floriana | św. Publiusz | Trzecia niedziela po Wielkanocy |
| Għargħur | św. Bartłomiej | 24 sierpnia lub pierwsza niedziela po |
| Għaxaq | Wniebowzięcie NMP | 15 sierpnia |
| Guardamanġia | NMP z Fatimy | 4 lipca lub pierwsza niedziela po |
| Gudja | Wniebowzięcie NMP | 15 sierpnia |
| Gżira | NMP z Fatimy | 4 lipca lub pierwsza niedziela po |
| Ħamrun | Niepokalane poczęcie NMP | Pierwsza niedziela lipca |
| Ħamrun | św. Kajetan | Pierwsza niedziela po 7 sierpnia |
| Isla (Senglea) | Narodziny NMP | 8 września |
| Kalkara | św. Józef | Druga niedziela lipca |
| Kirkop | św. Leonarda z Noblat | Trzecia niedziela września |
| Lija | Zbawiciel | 6 sierpnia lub pierwsza niedziela po |
| Luqa | św. Andrzej | Pierwsza niedziela lipca |
| Manikata | św. Józef | Ostatnia niedziela sierpnia |
| Marsa | NMP Królowa | Ostatnia niedziela sierpnia |
| Marsa | św. Trójca | Niedziela po Zielonych świętkach |
| Marsaskala | św. Anna | 26 lipca lub pierwsza niedziela po |
| Marsaxlokk | NMP z Pompei | Pierwsza niedziela sierpnia |
| Mdina | Nawrócenie św. Pawła | Ostatnia niedziela stycznia |
| Mellieħa | Narodziny NMP | 8 września |
| Mġarr | Wniebowzięcie NMP | 15 sierpnia |
| Mosta | Wniebowzięcie NMP | 15 sierpnia |
| Mqabba | Wniebowzięcie NMP | 15 sierpnia |
| Msida | św. Józef | Niedziela po 16 lipca |
| Naxxar | Narodziny NMP | 8 września |
| Paola | NMP z Lourdes | Niedziela po 15 sierpnia |
| Paola | Chrystus Król | 4 niedziela lipca |
| Qormi | św. Sebastian | 3 niedziela lipca |
| Qormi | św. Jerzy | Ostatnia niedziela czerwca |
| Qrendi | Wniebowzięcie NMP | 15 sierpnia |
| Rabat | św. Paweł | Pierwsza niedziela lipca |
| Safi | Nawrócenie św. Pawła | Ostatnia niedziela sierpnia |
| San Ġwann | NMP z Lourdes | Pierwsza niedziela sierpnia |
| Siġġiewi | św. Mikołaj z Bari | Ostatnia niedziela czerwca |
| Sliema | Jezus z Nazaretu i św. Dominik | Druga niedziela Wielkiego Postu i 3 niedziela lipca |
| Sliema | św. Grzegorz | Pierwsza niedziela września |
| Sliema | Niepokalane Serce NMP | Pierwsza niedziela lipca |
| Sliema | NMP Gwiazdy Morza | Niedziela po 18 sierpnia |
| St Julian's | św. Julian | Ostatnia niedziela sierpnia |
| St Paul's Bay | NMP Bolesnej | Ostatnia niedziela lipca |
| Santa Lucia | św. Pius X | 21 sierpnia lub pierwsza niedziela po |
| Santa Venera | Santa Venera | Ostatnia niedziela lipca |
| Ta' Xbiex | św. Jan od Krzyża | Niedziela przed świętem Chrystusa Króla |
| Tarxien | Zwiastowanie NMP | Pięta niedziela po Wielkanocy |
| Valletta | św. Augustyn | Trzecia niedziela po Wielkanocy |
| Valletta | św. Dominik | Niedziela przed 4 sierpnia |
| Valletta | św. Paweł rozbitek | 10 luty |
| Żabbar | NMP Łaskawa | Pierwsza niedziela po 8 września |
| Żebbuġ | św. Filip z Aggiri | Druga niedziela lipca |
| Żejtun | św. Katarzyna | Trzecia niedziela lipca |
| Żurrieq | św. Katarzyna | Pierwsza niedziela września |
Gozo
| Miejscowość | Patron (wezwanie) | Data odpustu |
|---|---|---|
| Fontana | Najświętsze Serce Jezusa | Druga/trzecia niedziela lipca |
| Għajnsielem | NMP z Loreto | Ostatnia niedziela sierpnia |
| Għarb | wiedzenie NMP | 31 maja (liturgicznie), pierwsza niedziela lipca (publicznie) |
| Għasri | Jesus w Eucharystii | Pierwsza niedziela czerwca |
| Kercem | św. Jerzy Wielki i NMP Nieustajęcej Pomocy | Druga niedziela marca i druga niedziela lipca |
| Munxar | św. Paweł rozbitek | 10 luty (liturgicznie), ostatnia niedziela maja (publicznie) |
| Nadur | św. św. Piotr i Paweł | 29 czerwca |
| Qala | św. Józef | Pierwsza niedziela sierpnia |
| San Lawrenz | św. Wawrzyniec | Ostatnia niedziela lipca |
| Sannat | św. Małgorzata | Czwarta niedziela lipca |
| Victoria (Rabat) | św. Jerzy Męczennik | Trzecia niedziela lipca |
| Victoria (Rabat) | Wniebowzięcie NMP | 15 sierpnia |
| Xagħra | Narodziny NMP | 8 września |
| Xewkija | św. Jan Chrzciciel | 24 lipca (liturgicznie), czwarta niedziela lipca (publicznie) |
| Żebbuġ | Santa Marija | 20 sierpnia lub pierwsza niedziela po |
Powyższa lista może nie zawierać dat odpustów w niektórych miejscowościach na wyspach.